Өөрийгөө боловсруулахуйг эрх тушаал хөөцөлдөхийн хэрэглүүр гэж бодох нь үнэн чанартаа тун
бүтэлгүй үзэл юм. Ингэхэд өнөө үед өөрийгөө боловсруулах гэж хэчнээн хүчин зүтгээд ч санасанчлан
хурдан түргэн албан тушаал дэвшиж чадахгүй тул гутарч гунин, хийе гэсэн сэтгэлээ алдаж буй хүн олон
байдаг. Иймэрхүү нөхөд боргоцойн үрийг суулгавал нэгэн агшны дотор царсан шугуй болж өснө гээд
хүлээж суухтай адил сэтгэж байна. Тэд мэдлэгийг лавтайяа худалдах бараа гэж ойлгож ирсэн учраас
төсөөлөл нь амжилтгүй болмогц асар их гутарч буй нь тэрээ.
Дормен Хилл "Сурган хүмүүжүүлэх илтгэл" /1840-1841/-д ийн өгүүлсэн байдаг. Нэгэн сургуулийн
сурагчдын тоо гэнэт цөөрөх болжээ. Нэг багш үүний учир шалтгааныг олохоор болж судлатал ийм баримт
илрэв гэнэ. Хүүхдээ сургуулиас завсардуулсан эцэг эхчүүдийн олонхи нь "боловсролтой болвол миний
хүүхэд урьдахаасаа амар хялбар амьдарч чадах болов уу" гэж найдаж байсан бөгөөд тэгээд бодит байдалд
боловсрол нь "бага ч болов хэрэг болсонгүй" гэж үзээд, түүнээс хойш хүүхдийн боловсролд дэмий зовлогоо
зовоохоо болихоор шийдэцгээсэн ажээ.
Өөрийгөө боловсруулахтай холбоотой иймэрхүү бүтэл муутай бодол нийгмийн газар бүрт хүрч,
хүмүүсийн янз бүрийн гажуудал нэмэх хэрээр өсч торнисоор байна. Хүний зан төрхийг дээшлүүлж, оюун
санааг баялаг болгох язгуур хүч болох ёстой өөрийгөө боловсруулахуй нь хүнийг гүйцэж түрүүлэхийн
төлөөх арга зам, оюуны тоглоомын хэрэгсэл болох нь үзэгдэж байна.Бэконы үгийг иш татвал:"мэдлэг нь юм
худалдаж мөнгө олохын төлөөх дэлгүүр бус, хүнийг аварч туслахын тулд байдаг баялаг агуулах юм." гэсэн
байдаг.
Ажилсаг хүн байр суурь, зэрэг дэвээ дээшлүүлж явах нь мэдээж хэрэг сайн явдал юм. Гэвч бас өөрөө
өөрийгөө хохироогоод ч болов тэгж байх ёстой бишээ. Материаллаг хүсэл шуналаа хангах хэрэгсэл болгож
оюун санаагаа ашиглаж суух нь угтаа бол дорд хэрэг мөн.
Хүний амьдралын амжилт мэдлэгээр бус хичээл зүтгэлээр олддог зүйл. Эрх тушаалд хүрч чадаагүй
учраас гээд хувьгүйгээ гайхаж, уйлан майлан үг цувруулж суудаг хүн бол ядуухан сэтгэлтэй өчүүхэн хүн
гэдгээ батлаж буй тэмдэг болохоос өөр юу ч биш. Роберт Саудер иймэрхүү дорой нөхдийг хатуу чанга
шүүмжилсэн байдаг. Тусламж гуйсан найздаа бичсэн хариу захидалдаа "Хэрэг болдог юм бол зөвлөлгөө
өгье. Харин өөрөө өөрийгөө өвчлүүлсэн хүнийгэмнэх эм энэ тэр гэж байдаггүй. Сайн сайхан, ухаалаг хүн л
хааяа хүмүүст УУР хүрч , хүмүүст итгэхээ больчихдог байж магадгүй. Гэхдээ өөрийнхөө үүргийг нягт
нямбай гүйцэтгээд явж байгаа хүн бол хүмүүст сэтгэл хангуулан бус байх ёсгүй дээ" гэжээ.
