"Хойт насанд "уул" болохоор зоригтой амьдрал

Намтар бичлэгийн хэрэгтэй тал нь гайхамшигтай зан араншингийн үлгэр загвараар баян байдагт
оршино. Агуу их хүмүүс, тэдний амьдрал тэмдэглэл бичлэгээр дамжиж бидний сэтгэл зүрхэнд хоногшоод,
тэрхүү үйл явдлууд орчин цагт үргэлжлэн амьдардаг билээ. Өнгөрсөн цагийн агуу хүмүүс бидний ширээний
хажууд тухлан, гарыг чинь атгаж буй. Тэдний бидэнд хүртээсэн ашиг тустай үлгэр загварыг бид судалж,
бахдаж, суралцах ёстой юм шүү.
Өнгөрсөн үеийн агуу хүмүүс өндөр дээд оюунлиг амьдралынхаа дурдатгал бичгийг өв сан
болгож хойч үеийнхэндээ үлдээсэн, тэр бол сайн суртахуун хийгээд аз жаргалын ширгэшгүй булаг
мөн билээ. Яагаад гэвэл тэдний дурдатгал хойч үеийнхэн өөрийгөө төлөвшүүлэхэд гайхамшигтай
үлгэр загвар мөн агаад орчин үеийн хүмүүсийн сэтгэлийг шинэ амьдралаар үлээн дүүргэж, хүний
амьдралын дахин эхлэл хийгээд хүмүүн чанарын хувьсгалд туслахаар гараа сунгадаг ажгуу.Жинхэнэ хүмүүний амьдралаар амьдарч ирсэн агуу хүмүүсийн намтар бичлэг өнөө үед ч үр
өгөөжөөр дүүрэн, ховор чухаг үр жимсийг нягт шигүү чихэлдүүлэн байдаг билээ. Ийм намтар
бичлэг бол жинхэнэ үнэний дуу хоолой, орчин үед амьдрах оюун санаа мөн.
Шүлэгч Милтон: "Агуу ихийн оюун ухаанаар булиглах цус" гэж хэлсэн нь бий..
Гайхамшигтай хүмүүсийн намтрыг уншвал ямар ч хүн байлаа гэсэн оюун санаа нь баялаг болж,
ямар нэгэн шийдэл хийхээр санаа сэтгэл нь хөглөгддөг. Иймэрхүү намтар бичлэг хүний хязгааргүй
бололцоог нотлож байдаг тул уншигчид биеэ даахын сэтгэлээр өндийн босч.хүний амьдралд хүсэл
мөрөөдөл хийгээд зорилго чиглэл өөдөө дээшээ, баттай зүйл болдог билээ.
Ялангуяа уншигчид намтар бичлэгийн дотроос өөрийн дүр зургаа харж гаргаж ирэх
тохиолдол байдаг. Тухайлбал нэрт хуульч Самуэл Ромил францын алдарт хуульч Дагесорын
амьдралын замнал түүхийг уншаад сэтгэл нь гүнээ хөдөлжээ. "Түүний туулсан гэгээ гэрэлтэй
амьдралыг мэдсэнээр миний урам онгод ихээр асч бадамласан юм. Тэгээд миний бие дахин гэрэл
гэгээтэй замыг сэтгэлдээ ургуулан бодох болсон билээ" гэж тэрээр өгүүлсэн байдаг.
Франклин ч залуудаа шашны зүтгэлтэн Котон Маза-гийн намтар зохиолыг уншаад сэтгэл нь их
хөдөлсөн гэдэг. "Миний бие хүнд хэрэг тус болж, алдар нэр олсон нь ч энэ номтой учирсны ач юм"
гэж хожим давтан өгүүлсэн байдаг.
Ийнхүү сайн үлгэр загвар хүнийг өөд нь татаж, ирээдүйг атгах хойч үед уламжлагдан
өвлөгддөг билээ. Улмаар ном бичиг унших тохиолдолд ч анд нөхрийн ёсонтой адил сайн зохиолд
татагдаж түүний хамгийн сайн хэсгийг үзэж судлах явдал чухал юм. Энэ талаар нэгэн ухаантан:
"Би гайхамшигтай ном зохиолоос өөрийг уншмааргүй байдаг. Гайхалтай ном зохиол гэдэг голдуу
эртнээс хайрлан уншиж ирсэн номыг хэлдэг. Би энэхүү хуучны танилтайгаа улам нандин
холбоотой болохсон гэж хүсч байна. Шинэ номыг анхлан уншихаас илүү хуучин номоо давтан
унших нь бүр олз ихтэй байх ёстой юм" гэж бичсэн байдаг.

"Үлэмжийн хүн" болохын төлөөх онгод чиний авъяасыг дуудан босгодог

Урлагийнхан ч өөрөөсөө илүү давсан авъяастанд хөглөгдөж авъяасаа хурцлаж дээшлүүлж байдаг.
Тухайлбал Хайдоны суут чанарыг Хендер анх хөл дээр нь босгосон гэж хэлэхэд хэтрүүлсэн болохгүй юм.
Хендерийн бүтээл сонсоод Хайдон хөгжим зохиох урам онгодоо шатаах болсон билээ.
Хайдон өөрөө өгүүлж буйчлан түүнтэй учраагүй бол түүний "Диваажингийн үүсгэл" оратори бий
болоогүй байх байсан ажээ. Хайдон Хендерийн тухай "хөгжмийнхөө санааг шийдээд бариад авахаараа гялс
манас урагшилдаг хүн дээ" гэж өгүүлжээ. Бас "түүний бичсэн ямар ч аялгууг сонсоход миний цус хөөрч,
дагжин чичирдэг билээ" гэж хүртэл ярьсан байдаг.
Хөгжмийн зохиолч Скарллет Хайдоныг бишрэгч хөгжимчин агаад түүний араас хөөж Италийн бүх
газар нутгийг тойрсон гэдэг. Хэдэн жилийн дараа ч мөнөөхөн агуу уран бүтээлчийн тухай дурсах үедээ
бахдаж шагшсан сэтгэлээ илэрхийлэхийн тулд бараг л загалмайгаа таслах шахаж байжээ.
Жинхэнэ уран бүтээлчид бие биенийхээ агууг шууд хүлээн зөвшөөрдөгбилээ.Бетховен Кербини-ын
хөгжмийн мөн чанарыг хэн ч халдахгүй болтол магтан дуулж, Шубертийн суут авъяасын тухайд ч халуун
дотно магтаал илгээж байлаа.
"Үнэхээр ярих юм алга, Шубертын дотор бурхны дөл орогнож байна" гэж Бетховен өгүүлжээ.
Уран зургийн ертөнцөд ч адил тухайлбал Носкорд залуудаа Леонорс-ийн бүтээлд сэтгэл татагдцаг байлаа.
Нэг өдөр агуу их зураач нийтийн цуглаанд оролцож байхад,Носкорд бөөгнөсөн улсыг зайчлан түүний
өмсгөлийн хормойд шүргэх шахам ойрхон очжээ. Сүүлд нь тэрээр "Леонорс багшийн хувцсанд шүргэхүед
бараг л нисч хөөрчих шахам баяртай байсан" гэж өгүүлсэн байдаг. Суут авъяасанд хандах залуу хүний
солиором тэмүүлэл энэхүү үгээр нэн тодорхой дүрслэгдэж байгаа бус уу.