Хамхуулын амьдралаас хагацаж чадах зориг

Францын шашны зүтгэлтэн Ламуне завхарсан амьдралаар амьдарч яваа нэгэн залууд: "Хүүхээ чи одоо,
өөрийн амьдрах замаа өөрөө шийдэх цаг чинь болжээ. Энэхүү боломжийг үргээж орхивол чи өөрийнхөө
ухсан булшинд булшлагдаж, дээр чинь унасан чулууг түлхэж чадахгүй байсаар үхэн үхтлээ зовлонтойгоор
тарчлахын эхлэл болж магадгүй. Зоригтой амьдрана гэдэг нь бид хамгийн амархан эзэмшижчадахдадал
заншил юм.Тиймээс хүчтэй, бат бэх зоригтой болох хичээл зүтгэл гаргаад үз л дээ. Үндэс үгүй өвс лүгээ
адил амьдралаа одоо үүгээр цэглээд, газарт хөлөө тавиад алхаж үз. Хамхуултай адил салхинд биеэ даатгаад
хийсэх мэт амьдрал чинь гэнэтхэн хаягдаж арилна даа." гэжээ.
Буяны зүтгэлтэн Бакстон эрс шийдмэг, түүнийгээ хамгаалсаар явахыг хүсдэг хүний хүсэл
мөрөөдлийн ихэнх хувь нь биелэгддэг гэж ноттой итгэдэг байлаа. Тэрээр хүүгийнхээ нэгэнд хаягласан
захидалдаа: "Чи ч гэсэн тун удахгүй, баруун тийш явах уу, зуүн тийш явах уу гэдгээ шийдэх насандаа хүрээд
байна. Тиймээс өөрийнхөө үзэл зарчим, шийдвэр гаргах чадвар, бас оюун санааны хүч чадал сэлт чинь хэр
зэрэг хүчтэй байгааг өөрийн биеэр баталж үзвэл сайн.
Эс тэгвэл чи залхуу хойргот уусаж, үүлгэртэж амьдрах, чадваргүй залхуугийн муу зуршлаар
будагдаж орхихоос зайлахгүй. Нэг удаа л тийм нөхцөлд биеэ унагаачихвал тэндээс мөлхөж гарах хялбар
арга байхгүй- Залуу хүнд бол өөрийнх нь мөрөөдлийн ихэнх хэсэг биелэгдэх ёстой юм. Би ч тийм л байсан...
Яг чиний насан дээр би өөрийнхөө амьдралыг орвонгоор нь эргүүлсэн бөгөөд, өнөөгийн аз жаргал, алдар суу
түүгээр олгогдсон юм гэж хэлж болно. Чи ч бас амьдрах эрчим буцалсан, чармайлт зүтгэлтэй амьдрах замыг
зорихоор хатуу шийдэх хэрэгтэй юм шүү. Одоо шийдээд нэг алхам гишгэж чадвал чи өөрийнхөө тийм
ухаантайд бүх насаараа талархаж явах болов уу" гэжээ.
Хүний дур зорго гэдэг зүг чиг хамаагүй, хар хурдаараа цойлон урагшлах гээд байдаг. Тийм
болохоор дур зорготоо зөв зорилт тавьж, таарч тохирсон зүг чиг рүү нь залахыг оролдох нь хамгийн чухал
юм. Тачаал хийгээд жаргал цэнгэл хөөхөөр зүглэсэн дур зорго хурдан хугацааны дотор чөтгөр шулмын мөн
чанарт хувилж, оюун ухаан нь түүний дорд боол болох болов уу. Харин түүний эсрэгээр, сайнтай
хөөцөлдөхөөр зүглэсэн дур зорго бол нэр алдартай агаар нэг. Тэнд оюун ухаан хүний хамгийн дээд мандал
бадралыг авч ирэх эзэн болох нь дамжиггүй.

Өөрийгөө залах "зоригийн хүч"

Зоригийн хүч л байвал хүн өөрийнхөө шийдсэн ёсоор зорилгоо гүйцэтгэж, өөрийнхөө тийм байх
юмсан гэж бодсон ёсоор тийм хүн болж чаддаг. Нэгэн ухаантан дандаа ийн өгүүлдэг байжээ:
"Та хүсвэл ямар ч хүн болж болно. Бидний зоригийн хүч бурхны хүчтэй холбогддог тул түүний үр дүн
туйлын их. Чин сэтгэлээсээ буурь суурьтайгаар түүнийг нэхэмжилж явбал бүгд бололцоотой болно. Гэвч
төлөв даруу зан, тэвчээр, аядуу зөөлөн хийгээд уужуу талбиу ааш зэргийг биедээ шингээе гэж чин
сэтгэлээсээ хүсэхгүй оайхын хэрээр юуг ч мөрөөдөөд биелэхгүй болов уу".
Нэгэн мужааны тухай ийм нэгэн яриа өргөн тархсан байдаг. Нэг өдөр тэрээр хотын захирагчийн
амрах сандал засах тушаал авч харуулдаж байлаа. Гэтэл ажил хийж байгаа байдал нь нэг л гажиг, хэтэрхий
нямбайлж байхыг хөндлөнгөөс харсан хүн учрыг нь лавлажээ. Гэтэл мужаан: "Үнэн хэрэг дээрээ, би өөрөө
энэхүү сандал дээр сүүжээ амраах тэр өдрийн төлөө л, суухад эвтэйхэн болгоод орхие гэж бодсондоо л
шүүдээ" гэжээ. Харин гайхалтай нь тэрээр хожим нээрээ хотын захирагч болж, мөнөөхөн сандал дээрээ
суусан гэдэг.
Логик судлаачид зоригийн эрх чөлөөний тухайд янз бүрийн онолын маягийн дүгнэлт хийдэг. Гэвч
бид цөм "сайн муугийн сонголт тэр хүний эрх чөлөөнд даатгагдаж байдаг" гэж бодож байх ёстой юм.
Өөрөөр хэлбэл хүн гэдэг усан дээр шидэгдэж, урсгал даган хөвөх дэрс лугаа адил бус, бүр чадамгай сэлэх
хүчтэй байж, давалгаа сөрж өөрийн зорих зүг рүүгээ хангалттай урагшилж явах ёстой амьтан юм гэж бодож
байх хэрэгтэй. Тэр үнэхээр тийм агаад, бидний өөрөөс гарах зоригт заавал хүлээс болж байх зүйлс энэ
ертөнцөд үгүй билээ. Цаашлаад бид, өөрийн үйлдэл нь чөтгөр шулмын хараалаас болж хүлэгдэх ёсгүй
гэдгийг бүрэн дүүрэн сайн мэдэж байгаа. Эс тэгвэл бусдаас цойлж гарахсан гэх мэтийн хүсэл бүгд нөгөө
талын хараалаар тарнидуулж орхино биз дээ. Ажил төрөл, бидний амьдрал, айл гэрийн өнгө зүс, нийгмийн
шийдвэр, бас бүхий л нийгмийн бүтэц, зэрэг эд эс цөм хүмүүсийн дур зорго бол эрх чөлөөтэй юм гэдэг бат
итгэлийг өмнөтгөл болгоод бүтэж байдаг зүйлс юм. Харин энэхүү бат итгэл алдагдаж орхивол нийгэмд
хариуцлагагүй байдал дэлгэрч, боловсрол хийгээд зөвлөмж, ухуулга зэрэг арга барил ямар ч хэрэгцээгүй
болох бус уу. "Хүний дур зорго бол эрх чөлөө байдаг" гэж ямагт бидний сайн сэтгэл тунхаглаж байдаг. Дур
зорго л хүний төгс өмчилж чадах цорын ганц өв хөрөнгө юм. Тэгээд дур зоргыг зөв тал руу хандуулах уу,
буруу тийш залах уу гэдэг нь бидний хүн тус бүрд тохоогдсон асуудал юм. Дадал заншил болон уруу татах
хүчинд татагдлаа ч сайн сэтгэл бидэнд "цаашлахаа боль" гэж тушаадаг. Харин дадал заншил, дур хорхойгоо
захирахад ер бусийн хүч зэрэг нь хэрэгцээгүй юм. Чадах чинээгээрээ хатуу чанга шийдлээ эвцэлдүүлбэл л
гүйцээ.

Зориг хийгээд амьдрах хүч Өөрийн тавилангаар шатаж амьдар

1.3ам үгүй бол замаа бүтээ
"Өтгөс би бурханд ч, чөтгөрт ч итгэдэггүй. Өөрийнхөө бие хийгээд сэтгэлийн хүчинд л
асар их итгэл тавьж явдаг". Энэ бол Скандиновын эртний нэгэн ухаантны хэлсэн алдартай үг юм.
Эртний Скандинов хүний сүлд нь зээтүү бөгөөд түүн дээр "Бид зам хайж байна. Зам байхгүй бол
замаа бий болгоно" гэсэн цэцэн үгийг сийлсэн байдаг. Энэ нь дээр өгүүлсэн ухаантны үгтэй агаар
нэг, билэг танхай сэтгэлийн илэрхийлэл агаад тэрхүү онцлог одоо ч тэдний үр садад
уламжлагдсаар ирсэн буй.
Скандиновын домог үлгэрийн хамгийн гол онцлог нь алх барьсан бурхан юм.
Ерөөс алхыг яаж барьж буйтай адил яльгүй нэг хөдөлгөөнийг нь хараад л тэр хүний араншинг
мэдэж, түүний бие сэтгэлийн хүчийг багцаалдаж болох талтай ажээ.
Нэр алдартай нэгэн зохиолч найзыгаа хөдөө нутагт газар худалдаж аваад тийшээ нүүх гэж
байхад нь тэр газрын оршин суугчдын зан төрхийг ганц үгээр шулуухан онож хэлсэн байдаг:
"Энэ газрыг худалдаж авна гэдэг анхаарал самбаа шаарданагэсэн үг.Үүнийг эндхийн хүмүүс сайн
мэдэж байгаа. Парисаас ирж миний мал эмнэлгийн сургуульд явж байгаа хүн ч бий, хэрэв тэрээр
найзтайгаа ирвэл ганц төмөр оронд чинь сэтгэл ханаад тэрсэлдэхгүй. Өөрөөр хэлбэл биеийн хүч ч,
сэтгэлийн хүч ч тэдэнд дутагдаж байдаг юм. Тийм хүний амьдардаг газар хичнээн хөрөнгө
орууллаа ч тийм хэрэгтэй үр ашгийг горьдолтгүй бизээ" гэж өгүүлжээ.
Иймэрхүү, зан төрхөнд тохирсон таталбарыг юм анхааралтай гэгч ажигладаг хүнээс өөр
хэн ч хийж чадахгүй. Дээрх үгнээс "Төр Улсад хүч өгч, хагалж буй газарт нь үнэ цэнэ олгоход тэнд
амьдрах хувь хүмүүсийн биеийн болоод сэтгэлийн хүчнээс өөр юм тус болохгүй" хэмээх үнэн
тодоос тод харагдаж байна. Өөрөөр хэлбэл Францын зүйр үг ёсоор "газрын үнэ, тэнд суух хүний
үнээр шийдэгддэг" ажээ. Амьдрах хүчээ дээшлүүлж, төлөвшүүлэх явдал маш чухал. Үнэ цэнтэй
зорилтоор хөөцөлдье хэмээх шийдэл хүний янз бүрийн гайхалтай онцлог шинжийн суурийг бүрэлдүүлж
өгдөг. Хэн ч гэсэн амьдрах хүч байвал нэг хэвийн, хүчир ажил эс бөгөөс сонирхолгүй тулга тойрсон аахар
шаахар ажилд дарагдалгүй өдрөөс өдөрт өөдөө урагшилж явдаг. Амьдрах хүчээр бялхсан хүн цөхрөх, эрсдэл
хүлээхээс айлгүй, жирийн хүн амжуулж үл чадах агуу их ажил хэргийг гүйцэтгэж чаддаг.
Ямар ч салбарт амжилт гаргахад чухалчлагдах зүйл бол, давуу онцгой авъяас гэхээс илүү эрс
шийдэл юм. Эцсийг нь хүртэл бүхий л чадлаараа хичээж оролдьё хэмээх шийдлийн хүч чухал юм. Ийм
болохоор , амьдрах хүч гэдэг нь хүний зан төрхийн гол цөм болох хүч бөгөөд, энэ цөм дүүрээд ирэх үед
жинхэнэ хүн болдог гэж хэлж болох юм.
Амьдрах хүчний улмаас хүн үйлдэл хийж, оюун санаагаа хөвчилсөн хичээл зүтгэлээ эхлэдэг.
Тэгээд амьдрах хүчинд суурилж чин үнэн хүсэл эрмэлзлэл үүснэ, өөрөөр хэлбэл хүний амьдралд жинхэнэ
үнэрийг шингээж өгөх эрмэлзлэл төрдөг.
Баторь сүмийн дотор булагдсан хагархай дуулганд" хүсэл эрмэлзлэл хүч болдог" гэж сийлээстэй
байв. Энэ бол түмэн хүний сэтгэл зүрхэнд сийлэх ёстой үг болов уу.
Ширакийн хүү Иеэс "Аймхай хулчгар хүн гамшигт унадаг" гэж өгүүлсэн байдаг. Мэдээж хэрэг зүрх
зоригтой хүн шиг хувьтай хүн үгүй. Тухайлбал хичээл зүтгэл нь хөөс шиг ариллаа ч өөрөөсөө хамаарах
бүхнийг хийлээ гэж санагдаж л байгаа бол түүгээр сэтгэл нь ханаж чадна. Зовлон бэрхшээлтэй олонтоо
шургуу тэвчээртэй тулалдаж ялан дийлсэн хүн хөлнөөсөө цус дуслуулж дөрвөн мөчөө хүлүүллээ ч эр зориг
хэмээх таяг тулан алхаж буйг харах шиг биднийг "Хүмүус" хэмээх сургуульд сурах Геологийн эрдэмтэн Хю
Миллер "Миний бие цорын ганц зөв сургааль хүлээсэн нь хүмүүс хэмээх сургууль юм. Тэнд" зовлон
бэрхшээл" хэмээх бэрх чанга, эрхэмсэг багштай санаандгүй учирсан билээ" хэмээн өгүүлсэн байдаг.
Чармайж зүтгэж явах зуураа гараагаа алдаж, аахар шаахар хэл ам өдөөн, ажлаа хийдүүлэхэд хүрвэл, алдаа
мадаг чинь асч буй галнаас илүүтэй гэрэлтдэг юм. Ямар ч ажил байсан түүнээс зугатаж болохгүй хэмээн
бодвол ажил удалгүй гарт чинь хялбархан ороод ирнэ.
Зүтгэл оролдлого хэмээх заншил бусад заншилтай адилхан цаг хугацаа өнгөрөхийн хэрээр биенд
хялбархан хэвшээд ирдэг. Тиймээс эгэл жирийн чадвараас өөрцгүй ч нэг удаа зөвхөн нэг зүйлд анхаарлаа
төвлөрүүлэн хийж дуусгавал том үр дүн гарч ирдэг ёстой.
Паул Бакстон жирийн авъяастай хүнээс илүү жир бусын хичээл зүтгэлтэй хүнд найдвар тавьдаг байлаа.
Тэрээр өөрөө " Тийм байх ёстой гэж тангарагласан зүйлдээ бүх хүчээ шавхаж түүнийгээ гүйцэтгэ" хэмээх
Библийн сургаалийг эрэгцүүлдэг байснаас тэр юм. Бас тэрээр өөрийнхөө амжилтын тухайд нэг удаа нэгэн
зүйлд бүхий л хүчээрээ босч сөрсний л ач юм гэж өгүүлдэг байжээ.
Үнэхээрийн үнэ цэнтэй зорилтыг бол баатарлаг зоригтойгоор барьж авахгүйгээр биелүүлж
чадахгүй. Хүний өсөлт хөгжилт бэрхшээлтэй тулалдах зоригийн хүч, өөрөөр хэлбэл оролдлого зүтгэлээс
хамаарч байдаг. Нэг хараад бололцоогүй гэж бодогдох зүйлийн ихэнх нь оролдлого зүтгэлээр бололцоотой
болохыгхараад бид ихээхэн гайхдгийг үгүйсгэж боломгүй.
Найдлага тавих сэтгэл хүчтэй байвал зөвхөн түүгээр боломж бодиг байдал болон хувилдаг. Хүчтэй
хүсэл горьдлого нь бид ямар нэг юмыг хийж гуйцэтгэхийн совин болдог. Гэтэл аймхай хулчгар агаад эргэж
хургасан хүн эхнээсээ ямар нэг зүйлийг өөрөө өөртөө бололцоогүй гэж бодчихдог тул нэг ч ололтод хүрч
чаддаггүй.
Францын залуу офицер үргэлж л өрөөн дотуураа холхиж "хэзээ ч юм, заавал хуурай замын цэргийн
маршал болчихоод үзүүлээд өгнө дөө" гэж чанга дуугаар хэлдэг байсан гэдэг. Залуу офицерын дийлдэшгүй
мөрөөдөл удалгүй бодит биеллээ олжээ. Хожим нь тэрээр командлагчаар дэвшиж нэрээ дуурсган цаашлаад
үнэхээр мөрөөдлийнхөө дагуу Францын хуурай замын цэргийн маршал болж, амьдралаа өнгөрүүлсэн гэдэг.