I like this sound.

"Би одоо ч суралцсаар л байна"

Өмнө өгүүлсэн зураач Леонорстой нэгэн адил Микеланжело ч оролдлого зүтгэл нэн чухал гэдэгт

хатуу итгэж ирсэн билээ. Сэтгэлийн хөдлөлөөсөө шалтгаалж, цүүцээ чөлөөтэй эзэмших хүртэл дадал сууж

чадвал толгойдоо орж ирсэн бодлоо том чулуунд тэр хэвээр нь илэрхийлж чаддаг болно гэж тэр хэлдэг байв.

Микеланжело цуцахаа мэдэхгүйгээр уран бүтээлдээ улайрдаг хүн байв. Тэрээр тухайн үеийнхээ уран

бүтээлчдийн хэнээс нь ч илүү удаан цагаар ажилладаг байсан бөгөөд энэ нь түүний эгэл даруухан

амьдралын дадал хэвшлийнх нь ач байлаа.

Бараг бүх л өдөржингөө бүтээлтэйгээ зууралдах Микеланжелод хэрэгтэй гэж үздэг зүйл нь нэг

зүсэм талх, нэг хундага дарс төдий байв. Орондоо орлоо ч голдуул шөнө дунд босч, ажлаа үргэлжлүүлнэ.

Тэр үедээ зузаан цаасан малгай дээрээ лаа хавчуулаад гэрэл гаргаж, тэр малгайгаа өмсөөд сийлбэрээ

гэрэлтүүлж, цүүцээр засч эхэлнэ. Ядарвал хувцастайгаа зүүрмэглэж, ядаргаагаа гарвал тэр даруй ажилдаа

эргэж ордог ажээ. Микеланжелогийн өөрийнх нь хайртай бүтээлүүдийн нэгэнд элсэн цаг гартаа барьсан

өвгөн хүн тэргэнцэр дээр сууж буй сийлбэр орох бөгөөд уг элсэн цагдээр "би одоо ч суралцсаар байна" гэсэн

үг сийлээстэй байдаг.

Уран бүтээлчийн агуу их бүтээлийг үзлээ ч түүнд шингэсэн хүчтэй тэвчээр бүхий хичээл зүтгэл

хийгээд он удаан жилийн нөр хөдөлмөрийн ул мөрийг мэдрэх хүн цөөхөн. Мэдээжээр тэдгээр бүтээл

хялбархан, богинохон хугацаанд бүтээгдсэн мэт бодогддог. Гэвч түүний цаана уран бүтээлчийн төсөөлөхийн

аргагүй зүдэргээ оршиж байдаг билээ.

Нэг өдөр Микеланжелогийн урланд нэгэн язгууртан ирж, өөрийнхөө цээж баримлыг бүтээж

өгөхийг хүсчээ. Тэрээр арав хоногийн дотор түүний баримлыг дуусгаад тавин ширхэг алтан лэвсгэрт

төлөхийг хүсчээ. Язгууртан "арав хүрэхтэй үгүйтэй хоногт бүтээсэн бүтээлийн тухайд ёсноос гадуур их

мөнгө байна даа" хэмээн ундууцав.

Микеланжело хариуд нь: "Ноёнтон, та нэг зүйл мартагнаад байна уу даа. Цээж баримлыг аравхан

хоногт бүтээдэг болох хүртлээ суралцахын тулд миний бие гучин жил зарцуулсан юм шүү гэдгийг..." гэжээ.

Түүний энэхүү үгнээс харахад урлаг угаас хүний амьдрал өөрөө мөн бөгөөд амжилтынх нь нөхцөл түүн

дотор нуугдаж байдаг болой.

Ажил хөдөлмөр

Өөдлөх хүслийн өмнө хаалт байдаггүй
1.Өөрийгөө боловсруулахуй
Аугаа их урлаг бусад салбарын нэг адил чөмөг дундрам хүчин зүтгэлийн дүнд буй болдог.
Гайхамшигт уран зураг ч, чансаатай уран баримал ч аль аль нь тохиолдлын бүтээлээс эрс өөр юм. Уран
бүтээлчийн гаршиж мэргэшсэн бийрний таталт, хурдан шалмаг ажиллагаа нь хэдийгээр тэнгэрлэг авъяас гэж
хэлж болох боловч, яах аргагүй тасралтгүй боловсорсны үр дүн билээ.Зураач Леонорс ч иймэрхүү үзэл
бодолд итгэж иржээ. "Гайхалтай урлагийн бүтээл нь гоц авъяас, төрөлхийн билгийн нүд, бурхан тэнгэрээс
хайрласан хишиг зэрэг үгээр илэрхийлэгддэг боловч угтаа бол зохиогчийн нөр их зүтгэлийн хүчээр бүтдэг
зүйл болой" гэж өгүүлсэн байдаг. Бас тэрээр нэгэн захидалдаа "Уран зурагт ч тэр, бусад ямар ч урлагт
ялгаагүй, төгөлдөр бүтээл бий болгоё хэмээн шийдсэн л бол, үүрийн гэгээнээс үдшийн бүрий болтол бүхий
л оюун санаагаа тийш нь цутгахгүй бол болохгүй" гэжээ.
Бас өөр нэг тохиолдолд "Уран бүтээлч болж бусдын өмнө нуүр улайхгүй явъя гэвэл, санаа бодлоо
нөгөө тийш хандуулахгүйгээр өглөө ч, өдөр ч, шөнө ч нэгэн үзүүрт сэтгэлээр бүтээл рүүгээ чиглүүлэх ёстой
юм. Үүнийг зугаа цэнгэлийг аль эрт огоорч, нямба барих гэж нэрлэвэл илүү зохилтой" гэж бичсэн байдаг.
Мэдээж хэрэг, төрөлхийн авъяасгүй хүн хичнээн хүчээ шавхан зүтгэж үзлээ ч гайхамшигтай уран бүтээлч
болж чадахгүй. Авъяасыг тэнгэрийн харьяат гэж үзвэл тэрхүү авъяасыг уудлан гаргаж, төгөлдөржүүлэх хүч
нь өөрийгөө боловсруулах арга юм. Харин бүх хүмүүст эрх тэгш бололцоо олгож байдаг сургуулийн сурган
хүмүүжүүлэхээс энэхүү өөрийгөө боловсруулах арга нь авъяасаа хөгжүүлэхэд хавьгүй илүү хэрэг болох юм
гэж хэлэхэд илүүдэхгүй.
Уран бүтээлч хүн нэр алдар олох нь ерөөс аз хийгээд тохиолдлын хүч бус, нөр их оролдлого, хичээл
зүтгэлийн үр дүн мөн.
Уран бүтээлчдийн дунд алдар нэрээрээ эд баялагт хүрсэн хүн бий боловч, зөвхөн эд баялаг тэдний
гол зорилго болох явдал ховор. Үнэн хэрэгтээ уран бүтээлч хүн залуугаасаа эхлэн өөрийгөө хөсөр хаятлаа
бүтээлч үйл ажиллагаанд зүтгэж байдаг бөгөөд зөвхөн мөнгө хүсэх хүн иймэрхүү бэрх хөдөлмөрөөр дүүрсэн
амьдралыг туулахгүй нь лавтай. Урлагийн сүнсийг нэхэмжлэгч нь баяр баясгалан бөгөөд тэрхүү баяр
баясгаланг олох төдийд уран бүтээлч хүн сэтгэл нь бүрэн дүүрэн ханадаг. Эд баялаг нь хааяа түүнд бараа
болох тохиолдлоос ер хэтэрдэггүй.
Өөртөө итгэлтэй уран бүтээлчдийн олонхи нь өөрсдийн тэнгэрлиг авъяасын зоргоор амьдардаг
агаад хүмүүсийг аялдан дагалдах дургүй. Испанийн зураач Либела өндөр алдар хүнд, эд баялаг олсон
хойноо ч тансаг амьдралд хордохоос дургүйцэж урьдынхаа ядуу буурай амьдралдаа эгэн очиж уран бүтээлээ
туурвиж байсан гэдэг.
Бас алдарт Микеланжело мөнгөний төлөө зураг зурж буй зураачийн тухайд юу хэлэх вэ? гэсэн
асуултад хариуллахдаа: " Яаж ийгээд баян чинээлэг болохсон гэсэн хүслээ хаяхгүй байх тусам уран
бүтээлчийн хувьд цааш хол ахих зам нь хаагдана" гэжээ.

Хичээнгүй хийгээд төлөв даруу амьдрах

Чарльз Белл мэдрэлийн системийн талаар шинээр шинжлэх ухааны тайлбар хийсэн бөгөөд тэрээр
хатуу тэвчээртэй, нугарашгүй хүн байлаа.
Мэдрэлийн үйл ажиллагааны тухайд тэр үед янз бүрийн тайлбар үй олон байвч , энэ салбарын судалгаа
гурван мянган жилийн өмнө эртний Грекийн Демокрит, Анаксагорын үеэс бараг урагш дэвшээгүй байсан нь
тодорхой байлаа.
Белл олон жилийн турш, анхааралтай, нарийн нягт туршилт дахин давтан хийж, 1812 оноос хойш
судалгаандаа тулгуурлан өөрийн байр сууриа цуврал илтгэлээр илэрхийлж иржээ. Тэрхүү илтгэлд бүдүүлэг
биет амьтнаас амьтдын ертөнцийн хаан- "хүн"-ийг хүртэл мэдрэлийн системийн хөгжлийг нягт нямбай
судлаж, тов тодорхой тайлбарлажээ .
Беллийн нээсэн баримт ийм юм: нугасны мэдрэлд хоёр хөдөлгөөн байдаг. Тэр нь нугасны хоёр үндэснээс
үүсдэг. Нэг талын үндэснээс үүссэн мэдрэл хүний сэтгэхүйг дамжуулж, нөгөө талаас үүссэн мэдрэл нь
мэдрэхүйг дамжуулдаг байна.
Белл энэхүү санааг дөчин жилийн турш сэтгэлдээ хадгалсаар 1840 онд хамгийн сүүлийн илтгэлээ
Английн шинжлэх ухааны хүрээлэнд өргөн барьжээ. Гэвч тэрвээр Харвей, Женнер нарын адил доог тохуу,
эсэргүүцлийн угаал хүртсэн байна.
"Дараа дараалан илтгэлээ гаргахын хэрээр эмч хэмээх нэрээ хадгалахад бэрх түвэгтэй болж, нэг мэдэхэд нэг
ч өвчтөн ирэхгүй болсон байв" гэж хожим бичиж үлдээсэн байдаг. Гэвч түүний онолын үнэ цэн хүлээн
зөвшөөрөгдөх болоод ирмэгц "би ч энэ тайлбарыг анх нээсэн юм" хэмээн шаардах хүн дотоод, гадаадад
гэнэт олноороо үзэгдэх болсон гэдэг. Харин юутай ч Беллийн амжилт эцсийн эцэст шинжлэхухааны
баталгаатай тайлбар мөн хэмээгдэж бүрэн төгс хүлээн зөвшөөрөгдсөн билээ.
Амьсгал хураахынхаа өмнөхөн, алдарт биологич Кюбиер өөрийнх нь нүүр нэг тал руугаа
татваганан мурийхыг хуруугаараа заан асрагчдаа "Хараач хөөе! энэ шинж тэмдэг Беллийн онолын зөв
гэдгийг баталж байна" гэж хэлсэн гэдэг.
Одон оронч Вилъям Харшел-ийн амьдрал ч дуусашгүй хичээл чармайлтаас бүтсэн билээ.
Германы ядуу хөгжимчний гэр бүлд төрсөн Харшел залуудаа Англид очиж, цэргийн хөгжмийн
салаанд орж, цоор хөгжим үлээдэг байв. Түүний хөгжмийн авъяасыг удалгүй нэгэн эмч мэдээд, түүний гэрт
очдог болов. Харшел концертод хийл тоглож, сүмийн найрал хөгжимд оролцох зэргээр орлого олж, завтаа
цагтаа эмчийн гэрийн номын санд шамдан хичээллэдэг байлаа.
Тэр үед одон орны нээлт удаа дараалан гарч Харшел ч энэ шинжлэхухааныг ихээхэн сонирхох болов. Эхлээд
найзаасаа жижиг дуран авай зээлж авсан бөгөөд удалгүй тэр нь шаардлагын хэмжээнд хүрэхгүй болж, бүр
том дуран авай хэрэгтэй болжээ. Гэвч авъя ч гэсэн өндөр үнэтэй учир аргагүй байдалд орж гар хийцний
дуран авайг өөрөө бүтээе гэж бодох болжээ.
Дуранд тусгалын толь хамгийн чухал агаад гүвгэр талын металл толийг бүтээхэд өндөр технологи
хэрэгтэй байдаг. Харшел цуцалтгүй хөдөлмөрлөсний үр дүнд диаметр нь таван фут-ийн тусгалтай толь
бүхий дуран авайг бүтээж, Санчирын тойрог болон түүний дагуул одыг ажиглаж тооцоолоход амжилт
олжээ.
Харшел энэ амжилтдаа сэтгэл ханалгүй цаашлан асар том дуран авай бүтээхийг оролдох болов.
Диаметр нь долоон фут-ийн тусгалын толь бүтээхийн сацуу, санаанд хүрснээ хийх хүртлээ мянга нэг зуун
ширхгийг туршин бүтээсэн гэдэг. Түүгээр үл барам амьдралынхаа салшгүй хэсэг болсон хөгжмөө
орхисонгүй. Концерттой үедээ завсарлагын цаг болонгуут тайзаа орхиж, дуран бүтээж буй газраа эргэн ирж
ажиллаад цоороо үлээх ээлжээ дөхөнгүүт буцаж очдог байжээ.
Ийнхүү урт удаан жилийн хичээл зүтгэлийн үр цэцэглэж, Харшел удалгүй нарны аймгийн долоо
дахь гариг Тэнгэрийн ванг нээсэн байна. Тэрээр энэхүү гаригийн хөдөлдөг зам хийгээд хөдөлгөөний
хурдыг нарийвчлан тооцож, үр дүнгээ Английн шинжлэх ухааны академид илтгэв. Жирийн цоор
хөгжимчний нэр гялалзан гэрэлтэх болж, 3-р Жорж-ийн хүндлэлийг хүлээжээ.
Харин Харшел алдар цуутан болсон ч, алдар нэр олоогүй байсан үеийнх шигээ элгэмсэг хийгээд төлөв даруу
зангаа ер хувиргаагүй гэдэг.
Бэрхшээлийг гэтлэн давж ялаад агуу их амжилт олсон энэ мэт хүмүүсийн жишээ эрт эдүгээгийн
түүх намтар бичлэгт ч цөөхөн буй за.

I like this clip.

www.youtube.com/watch?v=DYPzycrCCfw&NR=1