ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ Нэг тохиосон хувь дахиж ирдэггүй

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
Нэг тохиосон хувь дахиж ирдэггүй
Амьдралын орчлыг туулах самбаа, эзэгнэх сэхээ
1.Хичээл зүтгэл дотор "гялбаа" бий.
Тохиолдлын учралаас агуу их бүтээл төрж гарах нь нэн ховор. Мэдээж хэрэг, хааяа аз
таарч амжилтанд хүрэх явдал байдаг бизээ. Гэлээ ч үнэнхүү хичээл чармайлт болон чин зүтгэл л
амжилтанд хүрэх цорын ганц бат найдвартай зам билээ.
Байгалийн зураач Вильсоны нэг удаад уран бүтээлээ туурвиж байх үед нь тохиолдсон сонин
явдлын тухай яриа байдаг. Вильсон уламжлал болсон аргаараа нэгэн зураг зурж бараг дуусч
байжээ. Гэтэл тэрээр бийрээ гартаа барьсан чигээрээ хойш ухарч дэлгэцээ харж зогсоод, гэнэт
зураг руугаа ухасхийн очиж үг сүггүй хоёр гурван газар бийрээ хүргэжээ. Энэхүү хамгийн
сүүлчийн үйлдлээр зураг нь гайхалтай сайхан болсон гэдэг. Ийм ур чадвар хэн бүхэнд ч заяагаад
байдаггүй. Өдөр бүрийн тасралтгүй хичээл чармайлт бөөгнөрөн хуримтлагдаж байсан учраас л
бийрийн ганц таталт нэгэн ширхэг зурганд урлагийг амь оруулах бололцоог бүрдүүлжээ.
Хэрэв туршлага дутуу зураач байсан бол гайхамшигтай бүтээлээ дуусгах нь бүү хэл, бүр
дэлгэцээ бийрийнхээ үзүүрээр завааруулж орхих нь мэдээж билээ.
Үнэхээрийн гайхалтай ажил хийдэг хүмүүс ямагт тэвчээртэйгээр ажилдаа шургуу байж, бие
сэтгэлээ хайрлалгүй хичээн зүтгэж байдаг. Агуу их хүмүүс өдөр тутмын эргэн тойрныхоо аахар
шаахар зүйлийг үл тоомсорлож, харин барихын аргагүй асуудалд түүнийг засан сайжруулахаар
хүчээ зориулж байдаг.
Нэг удаа Микеланжелогийн урланд найз нь иржээ. Микеланжело баримлынхаа нэгийг
хуруугаараа зааж найзынхаа урьд нь ирээд явснаас хойш яаж зассанаа хичээнгүйлэн тайлбарлаж
эхлэв. "Энэ хэсгийг зассан юм. Тэр хэсгийг ч бас зүлгэж өнгөллөө. Энэ зураасыг өмнөхөөсөө
зөөллөж тэр булчин товойж байгаагаар гаргалаа. Уруулд нь ч зарим нэг сэтгэлийн хөдлөл гаргаж,
гар хөлд нь бүр хүчтэй шинж байдлыг суулгасан юм"гэжээ.
"За, иймэрхүү аахаар шаахар зүйл надад тийм чухал гэж бодогдохгүй байна..." гэж найз нь
хүзүүгээ гилжийлгэхэд
Микеланжело:
"Мэдээжээр бүр нарийн засвар хийхэд энэ дутагдалтай байж ч магадгүй. Гэхдээ иймэрхүү зүйл
хуримтлагдаж байж гоо сайхан цогцолдог. Өөрөөр хэлбэл гоо сайхан бүрэлдэж бий болоход ямар
ч үл ялиг зүйл чухал байр суурь эзэлдэг" гэжээ.
францын нэгэн зураач "Сэтгэл татагдах л ажил байвал, тэр нь юу ч байсан эцэстээ гайхалтай
сайхнаар бүтэж байдаг учиртай" гэж хэлсэн байдаг. Нэр алдартай зураач болж чадсаны учрыг найз
нь асуухад тэрээр "Ямар ч жижиг сажиг асуудлыг хайхрахгүй орхидоггүй байснаас тэр" гэж
хариулжээ.

Өсөлт хөгжилт гэдэг" үл мэддэгээ мэдэх"-ээс эхэлдэг

Скотт цагийг хатуу баримтлахад сэтгэлээ зориулж, үнэхээрийн горим зөвтэй
амьдралыгтуулж өнгөрүүлсэн билээ. Эс тэгэвээс тийм их хэмжээний уран бүтээлийг төрүүлэн
гаргаж чадахгүй байсан бизээ. Түүний хаягаар өдөр бүр,. зузаан зузаан баглаа захидлууд ирдэг
байсан. Тэр бүрд нь хариу бичих нь нозоорлон назгайрч суух лугаа адил бэрх хэцүү хэрэг билээ.
Гэвч тэрээр судалгаа шинжилгээ болон найруулан төгөлдөржүүлэх ажилд нь хэрэг болохгүй
мөнөөхөн Захидлуудад тэр өдөрт нь хариу явуулахыг өдрийнхөө ажил болгож байсан учир нэг
удаа ч эзэнд нь илгээхгүй дутааж байсан удаагүй.
Скотт өглөө бүр 5 цагт босч, өөрөө пийшиндээ гал түлдэг. Сахлаа хусч, хувцас хунараа
сольсны дараа 6 цагийн үед ширээндээ суудаг ажээ. 9 цагаас 10 цагийн хооронд гэрийнхэн нь
цуглаж өглөөний цайгаа уудаг бөгөөд тэр болтол тэрээр өдрийнхөө бичих ёстой төлөвлөсөн
зүйлийнхээ ихэнхийг нь хийдэг ажээ.
Ийнхүү Скотт ядрахаа үл тоон хичээллэж, өргөн мэдлэг биедээ шингээж, урт настай,
гайхамшигтай бүтээлийг хүн төрөлхтөнд бэлэглэсэн билээ. Түүгээр үл барам, тэрээр ямагт
өөрийнхөө чадал хүчгүйг гайхаж ирсэн юм. "Эргэцүүлэн бодоход, би ямагт өөрөө өөрийнхөө бага
гэгээрсэн байдалд зэм өгч ирсэн гэж бодогддог".
Скоттын энэхүү үгэнд чин үнэнчийн агуу утга болон төлөв даруу байдал илэрхийлэгдэж
байна. Хүнд зөв мэдлэг хэчнээн их байхын хэрээр биеэ тоохын сэтгэл нь арилж байдаг бололтой.
Нэгэн коллежийн оюутан "дээд сургуульд сурах ёстой бүхнийг сурч эзэмшлээ" гэж бодоод анги
даасан профессортойгоо салах ёс гүйцэтгэхээр иржээ. Тэгтэл профессор "Би одоогоор мэдлэгийн
эрдэнэсийн хайрцагт хүрэх хаалгыг олж харснаас ер хэтрээгүй" гэж хариулаад тэр оюутныг
ичээсэн гэдэг.
Хөнгөмсөг хүн юмны мөн чанарыг эргэцүүлэн бодолгүй, хагас дутуу мэдлэг олсон
төдийгөөр өөрийн авъяасаар бардамнах гэдэг Харин ухаантаи хүн "Би өөрийнхөө бага мэдлэгтэй
болохыг мэддэгээс цаашгүи" хэмээн улам цааш урагшлахаа хүлээн зөвшөөрдөг ажээ.
Агуу Ньютон хүртэл "Нүдний минь өмнө үнэний онгон их баялаг далаи мэт цалиглаж байвч би
түүний эрэг хавийн дунг түүж цуглуулснаас хэтэрсэнгүй" гэж өгүүлсэн байдаг.__

"Идэвх чармайлт "-тай нөхөрлөдөг хүн хүчтэй

Утга зохиолын салбарт ч Вюхонтой адил жишээ олон бий. Үүний нэг нь Вольтер Скотт
юм. Тэрээр залуудаа хуулийн товчоонд бичигдансыгхуулбарлан буулгах чимхлүүр ажлыг олон
жил хийжээ. Түүний зохион туурвихад бүхнээ зориулсан үйлсэд нь энэ үеийн туршлага ихээхэн
нэмэр болсон гэдэг.
Хуулийн товчоонд өдөр бүр залхмаар ажил дахин дахин хийж суудаг тул Скотод өөртөө
зориулах цаг зөвхөн шөнө байсан агаад, энэ үе юунаас ч илүү тайтгарал болж байлаа. Тэрээр шөнө
орой болтол ном уншиж, судалж суудагбайв. "Бидний зохиолчдод хичээл оролдлого гэдэг юм
зарим талаар дутагдаж байдаг ч түүнийг биедээ эзэмшиж чадсан явдал залхуутай газар
хөдөлмөрлөсний маань ач үр юм" гэж тэрээр өгүүлдэг байв.
Бичвэр хуулбарлан буулгахад нэг хуудас нь гурван песоний үнэтэй байв. Тэрээр үе үе
цагаасаа илүү сууж ажиллаад 12 цагт 120 хуудсыг буулгаж 30 шиллинг гаруйг ч олдог удаатай
байлаа. Тэр мөнгө нь голдуу ном авахад зориулагдаж байсан бөгөөд хэрвээ тэгэж байгаагүй бол
ихээхэн ном авах бололцоо түүнд гарахгүй байсан билээ. Скотт өөрөө ийм албанд зүтгэж
байснаараа бахархаж байжээ. Гоц авъяас гэдэг өдөр тутмын аахар шаахар ажилд дургүй,түүнийг
Дорд үздэг эд" гэж сонссон мэтээр ярих шүлэгч нөхөртэйгээ тэрээр эсэргүүцэн маргалддаг байлаа.
Скотт хэрвээ хүн өдөр тутмын аахар Шаахар ажлыг нягт нямбай гүйцэтгэж чадаж байвал илүү
өндөр чадварыг биедээ эзэмшинэ гэж үздэг байжээ.
Мөн дээд шүүхийн газар нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байхдаа ч Скотт утга зохиол
туурвих ажлынхаа ихээхэн хэсгийг өглөөний хоолны өмнө амжуулж, өдөр нь шүүх дээр нарийн
бичгийн даргын ажлаа болон бичвэр хуулах бусад албаа гүйцэтгэдэг байлаа.
"Скоттын намтар"-ыг зохиосон түүний хуурай хүү Локкхарт "Скоттын амьдралын
замналд заавал бичих ёстой нэг чухал тал бол хамгийн ихээр уран бүтээлдээ улайрсан үедээ хүртэл
тэрээр багаар бодоход хагас жил гаруй өдрийнхөө ихэнх хэсгийг нарийн бичгийн даргын ажилдаа
зориулж байсан явдал" гэж бичсэн байдаг.
Орлогыг өдөр тутмын ажлаас олох ёстой зүйл бөгөөд утга зохиолыг амьжиргааны тогтсон
хүнс болгож болохгүй. Энэ бол Скотт өөрөө өөртөө тавьж биелүүлсэн амьдралынх нь чиг шугам
ажээ. Тэрээр "Утга зохиол миний оюун санааны түшиг тулгуур болохоос биш амьдралын тэжээл
биш. Хэдийгээр миний бүтээл зарагдлаа ч гэсэн чадвал тэр мөнгийг амьжиргааны өртөг болгон
эргүүлж суумааргүй байна даа" гэжээ.

Дэглэмтэй ажиллаж мэддэггүй хун авъяасынхаа дөрөвний гурвыг ашиглаж чаддаггүй

40 гаруй жил Вюхон өглөөний 9 цагаас 11 цаг хүртэл хичээллэж, орой 5 цагаас 9 цаг
хүртэл ширээнд суудаг амьдралтай хүн болжээ. Өдөр бүр цаг тогтож эрдмийн ажил нүдэж байх
зуур уг хөдөлмөр нь заншил болон тогтож биенд нь бүрмөсөн шингэж орхисон ажгуу.
Вюхоны намтрыг зохиогч бичихдээ: "Тэрээр ажилгүй бол амьдарч чадахгүй хүн байлаа.
Түүний судалгаа нь түүний амьдралд увидастай том хүч байсан. Тэрээр алдар хүндээр
дүүрсэн амьдралынхаа сүүлчийн өдрүүдэд ч "дахиад хоёр, гурван жил ч байсан болно, судалгаагаа
бас жаахан үргэлжлүүлэхсэн" хэмээн дахин дахин ярьж суусан" гэжээ.
Вюхон үнэнч сэтгэлтэй эрдэмтэн байсан бөгөөд уншигчиддаа өөрийнхөө хамгийн дээд
үзэл санааг хамгийн сайн хэллэгээр дамжуулахаар цаг үргэлж махран зүтгэж байсан. Тиймийн
тулд бичлэгийн хэл найруулга нь тун төгөлдөр, гар бичмэлдээ дахин дахин гар хүрч,залхуурахыг
ер мэддэггүй хүн байв. "Байгалийн цаг" (Еpoques de La Nature) зэрэг бүтээлээ бичиж байх үедээ
санаандаа нийцтэлээ цөөхөндөө л арав гаруй удаа засч найруулж байсан гэдэг.
Ийнхүү Вюхон чин сэтгэлээсээ ажилсаг хүн бөгөөд ямар ч зүйлд арга барилаа тохируулж
яв цав гүйцэтгэхээс нааш сэтгэл нь амардаггүй хүн байлаа."Дэглэм журам тогтоож ажил хийдэггүй
хүн хэчнээн ч тэнгэрлэг авъяастай байсан тэр авъяасынхаа дөрөвний гуравыг ашиглаж чаддаггүй
нь мэдээж хэрэг" гэж тэрээр өгүүлдэг байв.
Тэр үеиин францын эрдэмтдиин гол хүний нэг Негел хатагтай Вюхоны тухайд ингэж
ярьсан байдаг.
"Гоц авъяас гэдэг нь нэг асуудалд гүн гүнзгий, хэт анхаарч үр дүн гаргахыг хэлдэг" гэж
Вюхон үздэг байсан. Тэр зөвхөн гар бичмэлээ бичиж дуусгахад л эрчим чадлаа шавхаж байсан
боловч ядарсан биеэ ташуурдаж, төгс боловсронгуй болгох үзгээ атгадаг байсан гэдэг. Мэдээж аль
эрт төгс төгөлдрийн өндөрт хүрчээ гэж бодогдохоор өгүүлбэрүүдийн тухайд ч гар хүргэхгүй
орхидоггүй. Залхмаар бичиж засах үйлдэл нь нэг мэдэхэд л баяр хөөр болон хувирчихдаг" гэжээ.
Эцэст нь Вюхоны агуу их бүтээлийн ихэнхи, хүнд өвчинтэй тулалдаж байхад нь бичигдэж
хэвлэгдсэнийг нэмж дурьдахад илуүдэхгүй байхаа.