Friday, May 28, 2010

Залуу цагийн гэнэтийн учрал нэг насны чиг болох учир бий



Өчүүхэн, өдөр тутмын явдал судалгааны ажлын шалтгаан хийгээд дуудлага болох
тохиолдол олон байдаг. Мэдээж хэрэг, уг хүн соргогоор тэрхүү боломжийг шүүрч ашиглаж чадвал
шүү. Физикч Фарадей ном хавтаслагч байхдаа архины ганц шил ашиглаж цахилгааны туршилтыг
анх хийжээ.Жирийн ажилчин хүн шинжлэх ухаанд зориглох нь нэлээд содон явдал боловч, түүний
шалтгаан өчүүхэн бага зүйлээс улбаатай байлаа. Нэг удаа Фарадей нэвтэрхий толь бичигний
хавтасхийж байсан өгөөд тэнд "цахилгаан" гэсэн бүлэг байхыг санаандгүй анзаарчээ.
Сонирхолтой байсан тул тэр хэсгийг байн байн уншдаг байсан бөгөөд тэднийд хааяа вангийн
шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн гишүүн нэг хүн ирдэг байлаа.
Тэрээр ажилчин залуу цахилгааны асуудал сонирхож байгааг мэдэж хүрээлэн дээрээ
очиж лекц сонсох боломж олгожээ. Тун удалгүй Фарадей тийш очиж, эрдэмтэн Дейбийн
цахилгааны тухай лекцэнд суусан байна. Тэрээр лекц тэмдэглэсэн дэвтрээ түүнд үзүүлтэл Дейби
түүний тэмдэглэл шинжлэх ухааны хувьд яв цав зөв болсныг анзаарчээ. Тэр үед Фарадейг ердийн
л ажилчин хүн гэдгийг сонсоод бүр ч гайхсан гэдэг.
Фарадей шинжлэх ухааны судлалд сонирхолтой гэдгээ илэрхийлэхэд нь Дейби энэ бодлоо
орхихыг түүнд ятгаж байсан удаатай. Гэвч нэг мэдэхэд залуу хүүгийн эргэлт буцалтгүй халуун
хүсэлд цохигдож, түүнийг туслахаа болгон вангийн шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн ам бүл нэгэн
гишүүнээр нэмэгджээ. Дейби ч өөрөө, угтаа эмийн санчийн шавь байсан бөгөөд түүний бүтээл
ийнхүү Дейбигээс дутахгүй ухаалаг, ном хавтаслаач залуу Фарадейд
уламжлагдсан ажээ.
Францын эрдэмтэн Кюбиэр туйлын зөв тодорхой, няхуур, шургуу, ажиглах хараа бүрдсэн
хүн байв. Байгалын шинжлэлд татагдсан шалтгаан нь хүүхэд байхдаа Вьюхоны бичсэн нэг номтой
учирсан явдал байлаа. Тэрээр уг номын зургийг буулган авч, номонд тайлбарласан ёсоор өнгөөр
будаж хичээллэсэн ажээ. Бас сургуулийнхаа багшаас Линнерын "System of Nature" номыгбэлгэнд
авсан бөгөөд эл ном тэр цагаас хойш арав гаруй жилийн турш түүний ширээний ном байсан гэдэг.
Кюбиер 18 настайдаа Норманж мужид айлд гэрийн багшаар очсон байна. Тэднийх далайн эрэг
хавьд байсан тул гайхамшигт далайн амьтдын амьдралын хэв маягийг бүр ойрхноос ажиглаж
чадах болжээ. Нэг өдөр элст эргээр зугаалж явтал нэгэн наймаалж усны захад хэвтэж байлаа.
Тэрээр тэрхүү ховорхон хэлбэртэй амьтныг сонирхож түүнийг задлан үзье хэмээн гэртээ авч
иржээ. Ийнхүү зөөлөн биет амьтны судалгаа нь эхлэсэн түүхтэй. Энэ судалгаагаараа тэрээр сүүлд
нь өндөр алдар хүндэд хүрсэн билээ.
Кюбиер судалгаандаа хэрэг болох нэг ч гарын авлагатай байсангүй. Гагцхүү их байгаль
гэгч агуу их сурах бичиг тийнхүү хуудсаа нээгээд түүнийг хүлээж байсан байна. Тэрээр нэгд
нэгэнгүй няхуур ажиглах чадвараа соргог ашиглаж одоогийн далайн амьтдын анатоми болон
чулуужилт хоёрыг харьцуулсан судалгаагаа үргэлжлүүлсээр гурван жилийн дараа далайн амьд
амьтдын цоо шинэ системийн хуулийн үндсийг тавьсан билээ. Энэ судалгааныхаа ачаар залуу
биологич Клобиерын нэр удалгүй дэлхий дахины анхаарлыг татах болсон гэдэг.

No comments: