Өөрийгөө залах "зоригийн хүч"

Зоригийн хүч л байвал хүн өөрийнхөө шийдсэн ёсоор зорилгоо гүйцэтгэж, өөрийнхөө тийм байх
юмсан гэж бодсон ёсоор тийм хүн болж чаддаг. Нэгэн ухаантан дандаа ийн өгүүлдэг байжээ:
"Та хүсвэл ямар ч хүн болж болно. Бидний зоригийн хүч бурхны хүчтэй холбогддог тул түүний үр дүн
туйлын их. Чин сэтгэлээсээ буурь суурьтайгаар түүнийг нэхэмжилж явбал бүгд бололцоотой болно. Гэвч
төлөв даруу зан, тэвчээр, аядуу зөөлөн хийгээд уужуу талбиу ааш зэргийг биедээ шингээе гэж чин
сэтгэлээсээ хүсэхгүй оайхын хэрээр юуг ч мөрөөдөөд биелэхгүй болов уу".
Нэгэн мужааны тухай ийм нэгэн яриа өргөн тархсан байдаг. Нэг өдөр тэрээр хотын захирагчийн
амрах сандал засах тушаал авч харуулдаж байлаа. Гэтэл ажил хийж байгаа байдал нь нэг л гажиг, хэтэрхий
нямбайлж байхыг хөндлөнгөөс харсан хүн учрыг нь лавлажээ. Гэтэл мужаан: "Үнэн хэрэг дээрээ, би өөрөө
энэхүү сандал дээр сүүжээ амраах тэр өдрийн төлөө л, суухад эвтэйхэн болгоод орхие гэж бодсондоо л
шүүдээ" гэжээ. Харин гайхалтай нь тэрээр хожим нээрээ хотын захирагч болж, мөнөөхөн сандал дээрээ
суусан гэдэг.
Логик судлаачид зоригийн эрх чөлөөний тухайд янз бүрийн онолын маягийн дүгнэлт хийдэг. Гэвч
бид цөм "сайн муугийн сонголт тэр хүний эрх чөлөөнд даатгагдаж байдаг" гэж бодож байх ёстой юм.
Өөрөөр хэлбэл хүн гэдэг усан дээр шидэгдэж, урсгал даган хөвөх дэрс лугаа адил бус, бүр чадамгай сэлэх
хүчтэй байж, давалгаа сөрж өөрийн зорих зүг рүүгээ хангалттай урагшилж явах ёстой амьтан юм гэж бодож
байх хэрэгтэй. Тэр үнэхээр тийм агаад, бидний өөрөөс гарах зоригт заавал хүлээс болж байх зүйлс энэ
ертөнцөд үгүй билээ. Цаашлаад бид, өөрийн үйлдэл нь чөтгөр шулмын хараалаас болж хүлэгдэх ёсгүй
гэдгийг бүрэн дүүрэн сайн мэдэж байгаа. Эс тэгвэл бусдаас цойлж гарахсан гэх мэтийн хүсэл бүгд нөгөө
талын хараалаар тарнидуулж орхино биз дээ. Ажил төрөл, бидний амьдрал, айл гэрийн өнгө зүс, нийгмийн
шийдвэр, бас бүхий л нийгмийн бүтэц, зэрэг эд эс цөм хүмүүсийн дур зорго бол эрх чөлөөтэй юм гэдэг бат
итгэлийг өмнөтгөл болгоод бүтэж байдаг зүйлс юм. Харин энэхүү бат итгэл алдагдаж орхивол нийгэмд
хариуцлагагүй байдал дэлгэрч, боловсрол хийгээд зөвлөмж, ухуулга зэрэг арга барил ямар ч хэрэгцээгүй
болох бус уу. "Хүний дур зорго бол эрх чөлөө байдаг" гэж ямагт бидний сайн сэтгэл тунхаглаж байдаг. Дур
зорго л хүний төгс өмчилж чадах цорын ганц өв хөрөнгө юм. Тэгээд дур зоргыг зөв тал руу хандуулах уу,
буруу тийш залах уу гэдэг нь бидний хүн тус бүрд тохоогдсон асуудал юм. Дадал заншил болон уруу татах
хүчинд татагдлаа ч сайн сэтгэл бидэнд "цаашлахаа боль" гэж тушаадаг. Харин дадал заншил, дур хорхойгоо
захирахад ер бусийн хүч зэрэг нь хэрэгцээгүй юм. Чадах чинээгээрээ хатуу чанга шийдлээ эвцэлдүүлбэл л
гүйцээ.